ZSRR nie znał pojęcia II wojna światowa. Od zawsze w głowie Rosjan i mieszkańców postsowieckich republik znajduje się hasło „Wielka Wojna Ojczyźniana”, która nie rozpoczęła się 1 września 1939, a dokładnie 22 czerwca 1941 kiedy to Niemcy uderzyły na ZSRR. Wojna od początku nie układała się po myśli ZSRR, Niemcy parli do przodu, kolejne regiony były zajmowane przez niemieckie wojska. ZSRR Do tego dochodziły brak odpowiedniej kadry oficerskiej (po ostatnich czystkach w armii). Karta odwróciła się pod Stalingradem, armia niemiecka zaczęła się wycofywać.
Jednym z najważniejszych medali związanych z tamtym okresem ZSRR był Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej”. Został ustanowiony w 1943 i przyznawany był osobom które wsławiły się walką partyzancką w trakcie konfliktu z Niemcami. Dodatkowo w tym okresie przyznawano konkretne medale za obronę Moskwy, Leningradu czy Kijowa. Katalog medali obronnych w ZSRR w okresie wojennym był naprawdę szeroki, niektórzy mogli zgromadzić naprawdę pokaźną ich liczbę.